Είναι όλα θέμα αλληλεγγύης;

Η αλληλεγγύη μεταξύ των πολιτών, η τάση των ανθρώπων να βοηθούν και στηρίζουν τους συνανθρώπους τους που ζουν στον δρόμο ή φιλοξενούνται από ανάγκη προσωρινά σε ιδρύματα ή σε κλειστές δομές ή σε ακατάλληλα καταλύματα, δηλαδή όλων αυτών που χαρακτηρίζονται ως άστεγοι, καθώς και όσων αντιμετωπίζουν κάθε είδους προβλήματα, είναι εξαιρετικά σημαντική και απαραίτητη για τη διατήρηση των κοινωνιών και, ίσως, σωστά προωθείται από τα διάφορα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης (ΜΜΕ). Σε κάποιον βαθμό, ωστόσο, αυτή η αυξανόμενη στήριξη στην εθελοντική δράση και αλληλοβοήθεια για την αντιμετώπιση διαφόρων προβλημάτων δημιουργεί σύγχυση σχετικά με το ποιος έχει την ευθύνη για την εξασφάλιση μιας αξιοπρεπούς ζωής για τους πολίτες μιας κοινωνίας και ενός κράτους που εξακολουθεί να χαρακτηρίζεται ως κοινωνικό, ενώ, άλλες φορές, μας φοβίζει όσον αφορά την τύχη μας μέσα σε μια κοινωνία που η φτώχεια αυξάνει με ραγδαίους ρυθμούς. Για να ξεκαθαρίσουμε τα πράγματα, σκεφθήκαμε να εξετάσουμε εάν σε επίπεδο δήμων υπάρχουν και λειτουργούν δομές που μπορούν να στηρίξουν τον πολίτη σε μια πιο σταθερή βάση και, φυσικά, να εξακριβώσουμε κατά πόσο οι δομές αυτές στηρίζονται σε κεντρικό σχεδιασμό ή απλά και μόνο στην αλληλεγγύη των πολιτών. Η έρευνά μας ξεκίνησε από τον δήμο μας και αντικείμενο μελέτης μας το Κέντρο Υποδοχής & Αλληλεγγύης του Δήμου Αθηναίων (ΚΥΑΔΑ), η βασική δομή για τη στήριξη των αστέγων και απόρων του δήμου μας.

Η συνταγματικά επιβαλλόμενη υποχρέωση της εξασφάλισης μιας αξιοπρεπούς ζωής όλων όσων ζουν στο πλαίσιο ενός δήμου περίπου τεσσάρων εκατομμυρίων ανθρώπων, όπως αυτού των Αθηναίων, με αυξανόμενα προβλήματα εξαιτίας και της οικονομικής ύφεσης αποκτά μια άλλη βαρύτητα. Την ευθύνη να φέρει σε πέρας το έργο αυτό έχει ουσιαστικά αναλάβει το Κέντρο Υποδοχής & Αλληλεγγύης Δήμου Αθηναίων (Κ.Υ.Α.Δ.Α.). Το Κ.Υ.Α.Δ.Α., που από το 1999 λειτουργεί ως νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου με την επωνυμία Ίδρυμα Αστέγων και από το 2010 με την τρέχουσα επωνυμία, αναπτύσσει ποικίλες δράσεις για την παροχή στέγης, τροφής, ενδυμάτων και την κάλυψη πρωταρχικών αναγκών των αστέγων και απόρων, ενώ, παράλληλα, διαμορφώνει και αντίστοιχους μηχανισμούς πρόληψης. Το Κέντρο, που διοικείται από εννιαμελές Συμβούλιο, εδρεύει στην καρδιά της Αθήνας, στην οδό Σοφοκλέους 70 & Πειραιώς 35, όπου και λαμβάνει χώρα η υλοποίηση ενός μεγάλου αριθμού προγραμμάτων. 

Ειδικότερα, όπως προκύπτει από υλικό που μας παρείχε η κυρία Βούλα Μαλλά -την οποία και ευχαριστούμε θερμά-, αλλά και από διαδικτυακή μας έρευνα, το Κέντρο έχει δημιουργήσει Ανοικτό Κέντρο Σίτισης, Κοινωνικό Παντοπωλείο με χορηγό την εταιρία Μαρινόπουλος Α.Ε., Κοινωνικό Φαρμακείο, την Αθηναϊκή Αγορά. Παράλληλα, παρέχει στήριξη και βοήθεια σε περισσότερους από 13.000 συμπολίτες μας, εκ των οποίων οι 3.000 είναι παιδιά, μέσω του Κόμβου Αλληλοβοήθειας Πολιτών που εδρεύει στο παλιό φρουραρχείο στον σταθμό Λαρίσης, ενώ σιτίζει δωρεάν 1100 παιδιά που φοιτούν στους παιδικούς σταθμούς του Δήμου. Από τον Μάιο του 2012 έχει θέσει σε εφαρμογή το πρόγραμμα «Αλληλεγγύη στην Οικογένεια» -σε κτίριο-χορηγία της Cosmote- στο πλαίσιο του οποίου υποστηρίζονται 100 οικογένειες ανά εξάμηνο σε είδη διατροφής, ενδύματα, υποδήματα και είδη καθημερινής ανάγκης. Στο θέμα των ενήλικων αστέγων και των απόρων υπερήλικων σημαντικότατη είναι η λειτουργία τριών Ξενώνων Φιλοξενίας στους οποίους μπορεί να παρέχεται φιλοξενία από τρεις έως έξι μήνες, καθώς και τριμελών ομάδων επιστημόνων που εργάζονται στον δρόμο. 

Αυτό που προκαλεί ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι ο τρόπος που η αλληλεγγύη των πολιτών, η εθελοντική προσφορά υπηρεσιών και αγαθών γίνεται μέρος και κινητήρια δύναμη για τη λειτουργία κεντρικά ελεγχόμενων δομών. Το ίδιο το Κέντρο ενθαρρύνει όσους ενδιαφέρονται για εθελοντική βοήθεια να επικοινωνούν μαζί του μέσω τηλεφώνου ή να επισκέπτονται το Ίδρυμα, ενώ διατηρεί και λογαριασμό στην Εθνική Τράπεζα για την υποστήριξη των σκοπών του. Προκειμένου να διαμορφώσουμε μία πιο πλήρη άποψη και να κατανοήσουμε τη σημασία αυτής της σχέσης των αναπτυσσόμενων από το Κέντρο δράσεων με την έννοια της αλληλεγγύης των πολιτών επισκεφτήκαμε το Κέντρο και συνομιλήσαμε με τον πρόεδρο του Διοικητικού του Συμβουλίου, κ. Νικόλαο Κόκκινο, που αφιέρωσε λίγο από τον ελάχιστο ελεύθερο χρόνο του για να απαντήσει σε κάποια ερωτήματά μας. Θεωρούμε ότι η παράθεση της συνομιλίας μας μπορεί να βοηθήσει στο να έχουμε πιο αξιόπιστα συμπεράσματα.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ : κ. Κόκκινε, πρώτα από όλα, θα θέλαμε να σας ευχαριστήσουμε που δεχθήκατε να μιλήσετε μαζί μας. Τα τελευταία χρόνια έχετε προσπαθήσει να καταγράψετε και, γενικότερα, έχετε συγκεντρώσει κάποια στοιχεία όσον αφορά στα άτομα που προσφέρετε βοήθεια. Με βάση τα δεδομένα αυτά πιστεύετε ότι υπάρχει ένα συγκεκριμένο προφίλ άστεγου ή ατόμου που χρήζει βοήθειας;

ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΚΥΑΔΑ : Πράγματι, το καλοκαίρι του 2013 επιχειρήθηκε μια πρώτη «χαρτογράφηση» των αστέγων που ζουν στον δήμο μας. Αυτή τη στιγμή γνωρίζουμε επακριβώς σε ποια γωνία της Αθήνας υπάρχει άστεγος και είμαστε σε θέση να παρέχουμε βοήθεια όταν χρειαστεί. Ωστόσο, δεν μπορούμε να πάρουμε από τον δρόμο και τους 480 άστεγους που έχουμε καταγράψει. Η πλειοψηφία αυτών αρνούνται να στεγαστούν, άλλοι επαιτούν και άλλοι είναι τοξικοεξαρτημένοι, πράγμα που επιβάλλει μια ιδιαίτερη προσέγγιση την οποία το Κέντρο δεν διαθέτει την τεχνογνωσία να παρέχει. Για να επιστρέψουμε στο ερώτημά σας, σύμφωνα πάντα με τα πορίσματα αυτής της έρευνας, δεν φαίνεται να υπάρχει ένα συγκεκριμένο προφίλ αστέγου ή ατόμου που χρήζει βοήθειας. Αρκεί να αναφερθεί ότι το 7% είναι ανώτερου μορφωτικού επιπέδου, έχουν δηλαδή τελειώσει κάποια πανεπιστημιακή σχολή.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ : Τα τελευταία χρόνια παρατηρείτε κάποια αύξηση στα άτομα που έρχονται στο Κέντρο για βοήθεια;

ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΚΥΑΔΑ : Ναι, κατά το 2013 παρατηρήθηκε μία αύξηση κατά 30% των ανθρώπων που έρχονται να ζητήσουν βοήθεια, όπως και εκείνων που εξυπηρετούνται από τον Δήμο, ενώ ιδιαίτερη αύξηση, περίπου 50% παρατηρήθηκε στις πλέον οργανωμένες δομές του Κέντρου, όπως στο Κοινωνικό Παντοπωλείο.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ : Υλοποιείτε ένα μεγάλο αριθμό προγραμμάτων και δράσεων. Από πού αντλείτε οικονομικούς πόρους για την υλοποίηση των προγραμμάτων αυτών και σε ποιο βαθμό η οικονομική ύφεση έχει επηρεάσει το έργο σας;

ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΚΥΑΔΑ : Βεβαίως έχουμε επηρεαστεί από την κρίση. Το Κέντρο χρηματοδοτείται με 2.500.000 ευρώ τον χρόνο από τον Δήμο. Έχουμε και πόρους που προέρχονται από δωρεές. Επίσης, πολλές εταιρίες μας παρέχουν προϊόντα. Φυσικά υπάρχουν και οι δωρεές από τους ιδιώτες. Η επιχορήγηση από δωρεές και διαφόρους φορείς και ιδιώτες ανήλθαν το 2013 στα 370.000 ευρώ. Στο ποσό αυτό δεν συνυπολογίζονται και οι χορηγίες σε προϊόντα που είναι σημαντικότατες. Άλλωστε σύνθημά μας είναι «Ό,τι σου περισσεύει κάποιος το χρειάζεται».

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ : Σας φοβίζει καθόλου το γεγονός ότι μεγάλο μέρος των δράσεων σας στηρίζεται στην εθελοντική δράση και αλληλοβοήθεια;

ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΚΥΑΔΑ : Δεν μας φοβίζει. Αυτό κράτησε την ελληνική κοινωνία όρθια μέχρι τώρα. Η κοινωνία μας στηρίζεται στην αλληλοβοήθεια, όπως και εμείς. Η ελληνική οικογένεια δεν είναι όπως στο εξωτερικό. Οι γονείς στηρίζουν τα παιδιά, η ευρύτερη οικογένεια, οι συγγενείς, στηρίζουν τους δικούς τους ανθρώπους, η κοινωνία στηρίζει τους ανθρώπους της. Έχουμε ξεφύγει από τη φιλανθρωπία, έχουμε πάει στην αλληλοβοήθεια, την αλληλεγγύη του κόσμου, η οποία είναι μεγάλη και στηριζόμαστε σε αυτή.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ : Πιστεύετε ότι το ΚΥΑΔΑ συμβάλλει ουσιαστικά στη βελτίωση της ζωής των ατόμων που στηρίζει;

ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΚΥΑΔΑ : Βεβαίως συμβάλλει. Έχουμε το συσσίτιο. Μεγάλο μέρος του πληθυσμού είναι ξένοι που δεν έχουν τίποτα. Είμαστε σε θέση να δίνουμε σε όλους ένα πιάτο φαγητό εφόσον το ζητήσουν χωρίς να εξετάζουμε εθνικότητα, θρησκεία, φύλο. Για τις άλλες δράσεις μας, όπως το Κοινωνικό Παντοπωλείο, το Κοινωνικό Φαρμακείο, τον Κόμβο Αλληλοβοήθειας ζητάμε φυσικά κάποια δικαιολογητικά, όπως και για τη φιλοξενία στους ξενώνες μας. Ωστόσο αυτό γίνεται για ευνόητους λόγους και στην τελευταία περίπτωση και για την ασφάλεια των ατόμων με τους οποίους συμβιώνουν. Γενικά, είτε διαμέσου των σχολείων, είτε των βρεφοκομείων, είτε όλων των προαναφερθεισών δομών το ΚΥΑΔΑ και ο Δήμος, γενικότερα, στηρίζει συνολικά περίπου 20.000 πολίτες σε μηνιαία βάση, έναν διόλου ευκαταφρόνητο αριθμό.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ : Μια και αναφερθήκατε στα σχολεία, κάνετε κάποια προγράμματα ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης στα σχολεία;

ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΚΥΑΔΑ : Ως ΚΥΑΔΑ όχι δεν έχουμε κάνει, αν και ο Δήμος πιστεύω ότι έχει οργανώσει κάποιες καμπάνιες. Ωστόσο, πάρα πολλά σχολεία έχουν μαζέψει κατά περιόδους τρόφιμα και πράγματα για τη στήριξη του έργου μας. Πρέπει, πάντως, να αναφερθεί ότι στηρίζουμε παιδιά σχολείων είτε διευκολύνοντας άλλους φορείς στη μεταφορά, για παράδειγμα, μερίδων φαγητού, είτε παρέχοντας βοήθεια οι ίδιοι.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ : Από την εμπειρία σας με την ενασχόληση με θέματα παροχής υποστήριξης σε αστέγους και άτομα που αντιμετωπίζουν προβλήματα επιβίωσης, τι πιστεύετε ότι πρέπει να αλλάξει ή τι νομίζετε ότι πρέπει να γίνει ώστε να μην καλύπτονται απλά παροδικά οι ανάγκες αλλά να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα;

ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΚΥΑΔΑ : Όπως γνωρίζετε ο εχθρός του καλού είναι το καλύτερο! Σε γενικές γραμμές νομίζω ότι τα πάμε πολύ καλά. Κάτι καλύτερο το ψάχνουμε κάθε μέρα. Για παράδειγμα, δεν έχουμε εξειδικευμένο προσωπικό για να προσεγγίσουμε τους άστεγους τοξικοεξαρτημένους.  Επειδή, όμως, θέλουμε η πόλη να μην είναι έτσι επιδιώκουμε συνεργασία με τον ΟΚΑΝΑ προκειμένου να «τραβήξουμε» από τον δρόμο τουλάχιστον τους τοξικοεξαρτημένους που το επιθυμούν. Στους 80 τοξικοεξαρτημένους οι 20 ενδιαφέρονται να φιλοξενηθούν σε κάποιες από τις δομές του Δήμου. Θεωρούμε μεγάλη επιτυχία να καταφέρουμε να προσφέρουμε βοήθεια σε αυτά τα 20 άτομα, καθώς πιστεύουμε ότι κάτι τέτοιο μακροπρόθεσμα θα κάνει και άλλους να ζητήσουν τη βοήθειά μας. Πιστεύουμε ότι είναι καλύτερο να βαδίζουμε με μικρά και σταθερά βήματα!

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΠΟΥ ΥΛΟΠΟΙΕΙ ΤΟ Κ.Υ.Α.Δ.Α. 





Άλλη μια επέτειος;

Η 27η Ιανουαρίου έχει ορισθεί από τον ΟΗΕ ως διεθνής μέρα για τα θύματα του ολοκαυτώματος. Όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος υλοποιήθηκαν και εξακολουθούν να λαμβάνουν χώρα διάφορες εκδηλώσεις και δράσεις, μεταξύ των οποίων ιδιαίτερη θέση κατέχουν αυτές που οργανώνονται από το Εβραϊκό Μουσείο. Πέρα από τις εκδηλώσεις μνήμης και τα προγράμματα πρόληψης, το ερώτημα παραμένει : σήμερα, 69 χρόνια μετά τη λήξη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, ο άνθρωπος έχει επιτέλους συναισθανθεί τα μεγάλα σφάλματά του, έχει γίνει μέτοχος των αρχών και αξιών του ανθρωπισμού, έχει συνειδητοποιήσει ως μέλος μιας κοινωνίας που παγκοσμιοποιείται και αλλοτριώνεται τις υποχρεώσεις του απέναντι στην ανθρωπότητα; Η αύξηση των ρατσιστικών συμπεριφορών και η επανεμφάνιση ή έξαρση ιδεολογιών που τις προάγουν δυστυχώς δεν μας πείθουν για κάτι τέτοιο.

Εάν επιθυμούμε να προλάβουμε ένα νέο «ολοκαύτωμα» και να περιορίσουμε μια αναζωπύρωση του φασισμού, ίσως θα πρέπει να εστιάσουμε λίγο βαθύτερα στην αναζήτηση των αιτίων που οδήγησαν στην εμφάνιση του φαινομένου αυτού. Σύμφωνα με την παράσταση, «Η ανάκριση» του Πέτερ Βάις, η οποία παίζεται στο Θέατρο Τζένη Καρέζη και αναπαριστά τη δίκη των ναζιστών, ο φασισμός φαίνεται να μην είναι τίποτα άλλο παρά ένα παρακλάδι του καπιταλισμού, των συμφερόντων των μεγάλων εταιριών που εξυπηρετούσε ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος.

Είναι ανάγκη να προβληματιστούμε λίγο περισσότερο για τον τρόπο που η οικονομική πραγματικότητα επηρεάζει τη ζωή μας και διαμορφώνει αντιλήψεις. Ίσως πρέπει να δώσουμε μεγαλύτερη έμφαση στην παιδεία, στην απόκτηση κριτικής σκέψης, στη συστηματική και κριτική μελέτη του παρελθόντος, στη συναίσθηση ότι όλοι είμαστε ίσοι και έχουμε το ίδιο μερίδιο δικαιωμάτων και ευθύνης σε αυτόν τον κόσμο.

Σήμερα εξακολουθούν να παρατηρούνται φαινόμενα φασισμού-ρατσισμού. Στην εποχή της εξέλιξης ο άνθρωπος καλλιεργεί, δυστυχώς, τη μισαλλοδοξία. Αδήριτη ανάγκη, λοιπόν, αποτελεί η στροφή του ανθρώπου στον ανθρωπισμό για την εξάλειψη των παραπάνω φαινομένων.

Μαρία Τσιώλη-Κουτσουρά 


Μ΄ έσκασες!

Φέτος το λεκανοπέδιο της Αθήνας βίωσε μια τρομερή κατάσταση! Όπως παρατηρήσατε, το μεγαλύτερο μέρος των τελευταίων μηνών, με αποκορύφωμα την περίοδο από 13-16/12 έως και τέλη Γενάρη, υπήρχε ένα αποπνιχτικό νέφος στην ατμόσφαιρα σαν να βρισκόμαστε σε φουγάρο εργοστασίου και πολλοί άνθρωποι έδειξαν έντονη ανησυχία για τις επιπτώσεις αυτού του φαινομένου στην υγεία τους.

Η "αυτού μεγαλειότης" αιθαλομίχλη, είναι μεγάλη συγκέντρωση υδρογονανθράκων, διοξειδίου του άνθρακα και άλλων βλαβερών ουσιών που προκαλούνται, μεταξύ άλλων, από τα υλικά που χρησιμοποιούνται στα κοινά τζάκια και τις ξυλόσομπες. Αλλά δεν είναι 2-3 νοικοκυριά που έχουν τζάκι ή χρησιμοποιούν ξυλόσομπα. Δυστυχώς το ποσοστό αυτό ανέβηκε αρκετά φέτος, μιας ο φετινός χειμώνας αποδείχθηκε αρκετά απρόβλεπτος και πετρέλαιο έχουν αυτοί... με τα μεγαλύτερα πορτοφόλια λόγω των "αξιαγάπητων" τιμολογίων.

                                                      Αναδημοσίευση εικόνας από την εφημερίδα Πρώτο Θέμα

Σύμφωνα με αναφορές τόσο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας όσο και του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών, οι επικίνδυνες αυτές ουσίες μπορούν να προκαλέσουν καρδιοαγγειακά νοσήματα, αναπνευστικά προβλήματα, μέχρι και καρκίνο του πνεύμονα. Η συγκέντρωση αυτών των σωματιδίων έφτασε τα 171mg/m3 σε ορισμένες περιοχές ξεπερνώντας το όριο των 45mg/m3. Το Υπουργείο Περιβάλλοντος συστήνει λέβητα φυσικού αερίου συμπύκνωσης, οικολογικό και οικονομικό, ενώ ο Ιατρικός Σύλλογος τονίζει ότι μόνο με την πιστοποίηση της καύσιμης ύλης και των μέσων θέρμανσης και, φυσικά, την προώθηση επιδοματικής πολιτικής για τις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού μπορεί να μετριαστεί η κατάσταση. Επειδή, από ότι φαίνεται η αιθαλομίχλη δεν θα είναι ένα παροδικό φαινόμενο, ίσως πρέπει να προβληματιστούμε περισσότερο και να πάρουμε πιο σοβαρά τις υποδείξεις των αρμοδίων. Σε τελευταία ανάλυση, είναι υποχρέωση όλων μας να συμβάλουμε για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος. Γιατί το καθαρό περιβάλλον αποτελεί εγγύηση όχι μόνο για μία καλύτερη ζωή, αλλά για τη διασφάλιση της ίδιας μας της ύπαρξης.

Γιάννης Παναγιώτου   


Σώστε την Αρκτική!

Μετά από την αποφυλάκιση των Arctic 30, η Greenpeace συνεχίζει ακάθεκτη το έργο της, στηρίζοντας την Αρκτική, η οποία απειλείται από τις γεωτρήσεις πετρελαίου, τη βιομηχανική αλιεία και τον πόλεμο. Μέσα από ένα συγκινητικό βίντεο, ικανό να αγγίξει όλους όσους θέλουμε να αποκαλούμαστε άνθρωποι, η Greenpeace παρουσιάζει μια πολική αρκούδα η οποία αναζητεί νέο σπίτι στο... Λονδίνο!

Η αρκουδίτσα περπατά αργά και διστακτικά μέσα στην άχαρη πόλη των καυσαερίων, των απορριμμάτων, ώσπου στο τέλος καταρρέει σε ένα πάρκο δίπλα από σκουπίδια, εξουθενωμένη.

Η Greenpeace αναφέρει χαρακτηριστικά: "Οι ηγέτες μας δεν θα ακούσουν την αρκούδα, αλλά θα ακούσουν εμάς". Όπως αναφέρει η οργάνωση, "τα πιο ισχυρά κράτη της γης προσπαθούν να κομματιάσουν και να βιομηχανοποιήσουν την Αρκτική που λιώνει, εξ' αιτίας των κλιματικών αλλαγών. Αυτό όμως θα ήταν απολύτως καταστροφικό, αφού ο πάγος της Αρκτικής διατηρεί ολόκληρο τον πλανήτη δροσερό, σταθεροποιώντας το κλίμα, για να μπορούμε να ζούμε, αλλά και να καλλιεργήσουμε την τροφή μας".

Η οργάνωση καλεί την ανθρωπότητα να υπογράψει στην ιστοσελίδα www.SaveTheArctic.org ώστε "να σταματήσουμε μαζί εταιρίες όπως οι: Shell, BP, Exxon, Gazprom κ.α., που, αφού προηγουμένως προκάλεσαν το πρόβλημα των κλιματικών αλλαγών, είναι πρόθυμες τώρα να διακινδυνεύσουν μια πετρελαιοκηλίδα στην Αρκτική για να βρουν πετρέλαιο που θα καλύψει ΜΟΝΟ ανάγκες τριών ετών". Μέχρι στιγμής έχουν υπογράψει 5,057,404 άνθρωποι. Γίνε κι εσύ ένας από αυτούς και ΣΩΣΕ ΤΗΝ ΑΡΚΤΙΚΗ!

Μαρία Τσιώλη-Κουτσουρά

ΠΗΓΗ : https://news247.gr/eidiseis/koinonia/perivallon/swste_thn_arktikh_mia_polikh_arkouda_sto_londino.1842799.html)


Το διαδίκτυο είναι ένας απέραντος ωκεανός πληροφοριών. Είναι ένα πολύτιμο εργαλείο εξερεύνησης, γνώσης, δημιουργίας, διασκέδασης και εργασίας. Με ένα κλικ μπορείς να έχεις μπροστά στην οθόνη σου σχεδόν όποια πληροφορία θέλεις. Βρίσκεσαι μέσα σε ένα απέραντο κόσμο γεμάτο χιλιάδες θαυμαστά πράγματα! Όμως αυτός ο αχανής ιδεατός κόσμος, όπως άλλωστε και ο πραγματικός στον οποίο ζούμε, κρύβει και πολλούς κινδύνους όπως: εθισμό, παραπληροφόρηση,εκφοβισμό, υποκλοπή προσωπικών δεδομένων, ανεπιθύμητα μηνύματα, αποξένωση από τον πραγματικό κόσμο, παραβίαση πνευματικών δικαιωμάτων, αποπλάνηση, ακατάλληλο περιεχόμενο, παραβίαση ιδιωτικότητας, παρακίνηση σε επιβλαβείς συμπεριφορές, κακόβουλο λογισμικό. Αρκεί να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε στο φως της δημοσιότητας η Ανοιχτή Γραμμή SafeLine του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου, με αφορμή τους εορτασμούς της Ημέρας Ασφαλούς Διαδκτύου, η SafeLine, το 2013, έλαβε συνολικά 3094 καταγγελίες που αφορούσαν παράνομο περιεχόμενο ή δραστηριότητα στο Διαδίκτυο. Τα δεδομένα αυτά συνοψίζονται στο παρακάτω διάγραμμα:

ΠΗΓΗ : https://www.safeline.gr/node/453

Αν στους παραπάνω κινδύνους προστεθεί και ο αριθμός των παιδιών και εφήβων που παρουσιάζουν διάφορες μορφές εθισμού στο διαδίκτυο οι κίνδυνοι ξεπερνούν κάθε φαντασία! Γι' αυτό πρέπει να είσαι πολύ προσεκτικός κατά την πλοήγησή σου σ' αυτό, καθώς και στον τρόπο και συχνότητα χρησιμοποίησής του. Μια καλή αρχή, θα ήταν να παραμένεις πιστός ή πιστή στους παρακάτω κανόνες:

Κατανοώντας τη σημασία της ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των παιδιών και εφήβων, το σχολείο μας, όπως και πολλά άλλα σχολεία, συμμετείχε, για μία ακόμη φορά, και φέτος στον εορτασμό της «Ημέρας ασφαλούς διαδικτύου». Οι μαθητές, ενημερώθηκαν για θέματα που αφορούν την ασφαλή πλοήγηση στο διαδίκτυο, έγιναν πρεσβευτές ενημερώνοντας και τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειάς τους και φίλους τους και ανάπτυξαν δραστηριότητες πρώτιστα στο μάθημα της Πληροφορικής. Η διαμόρφωση αφίσας ήταν μία από τις πιο προσφιλείς δράσεις μας!

Σε γενικές γραμμές, ο κεντρικός άξονας των δράσεων μας θα μπορούσε να συνοψιστεί στην ακόλουθη πρόταση-παρότρυνση: Την επόμενη φορά που θα ξεκινήσεις μια διαδικτυακή πλοήγηση αφιέρωσε λίγο χρόνο για πλοήγηση στους ακόλουθους ιστοχώρους ενημέρωσης: www.saferinternet.gr www. internet-safety.sch.grwww.tietoturvakoulu.fiwww.safeline.gr 

Σε περίπτωση, βέβαια, που προτιμήσεις ένα παιχνίδι ή ένα "chat" με τους κολλητούς σου (!) από το να ενημερωθείς για την ασφάλειά σου στο διαδίκτυο, σου παρουσιάζουμε τα βασικά σημεία μιας τέτοιας εξερεύνησης!

ΠΗΓΗ : https://www.saferinternet.gr 

Ματίνα Καρτσούνη, Ορνέλα Κοροβέση


Selfie:Η νέα «μόδα» των SocialMedia

Όλοι μας ξέρουμε λίγο- πολύ τι σημαίνει (και για όσους είναι ανίδεοι, είναι η φωτογραφία που παίρνουμε τον εαυτό μας, συνήθως, με το κινητό, το tablet μας ή την φωτογραφική μηχανή, πολλές φορές και μέσα από τον καθρέφτη). Selfies βρίσκουμε παντού πια, ειδικά στα SocialMedia, όπως το Facebook , το Twitter και το Instagram. Μα γνωρίζετε την πραγματική τους ιστορία; Αν όχι, καιρός να την μάθετε!

Η εμφάνιση της πρώτης «σέλφι» μας ταξιδεύει πίσω στο 1839, που ο Αμερικανός μηχανικός Robert Cornelius παρήγε μια δαγεροτυπία (πρώιμη φωτογραφική διαδικασία) του εαυτού του. Μερικές δεκαετίες αργότερα, η εφεύρεση της φορητής φωτογραφικής μηχανής από τον Kodak Brownie οδήγησε στην ευρεία εξάπλωση του φαινομένου των φωτογραφικών αυτό-πορτραίτων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η Μεγάλη Δούκισσα Αναστασία της Ρωσίας, η οποία στην ηλικία των 13 ετών τράβηξε τον εαυτό της μέσα στον καθρέφτη, γράφοντας στην φίλη της στην οποία έστελνε τη φωτογραφία: «Τράβηξα αυτή την φωτογραφία του εαυτού μου κοιτώντας τον καθρέφτη. Ήταν πολύ δύσκολο γιατί τα χέρια μου έτρεμαν».

Ο όρος «selfie» αναφέρθηκε επισήμως για πρώτη φορά από τον φωτογράφο Jim Krause το 2005, αν και ήταν από πολύ πιο πριν χρησιμοποιούμενη στα Social Media. Τη δεκαετία του 2000, προτού το Facebook γίνει το κυρίαρχο ηλεκτρονικό μέσο μαζικής επικοινωνίας, οι selfies κυκλοφορούσαν κυρίως στο MySpace. Μάλιστα, προς εξυπηρέτηση της λήψης αυτό- φωτογραφιών, το iPhone 4 εξοπλίστηκε με front camera και από τότε αποτελεί χαρακτηριστικό της πλειονότητας των νέων smartphones που κυκλοφορούν στην αγορά. 

Η λέξη αυτή απέκτησε μεγάλη «αναγνώριση», καθώς κατά το τέλος του 2012, το Αμερικανικό περιοδικό Time την συμπεριέλαβε στο «Top 10 Buzzwords» της χρονιάς, ενώ το Αγγλικό λεξικό Oxford την ανακήρυξε ως λέξη της χρονιάς για το 2013! Για να αναφερθούμε, όμως, και σε οπτικοακουστικό υλικό, δεν πρέπει να ξεχνάμε την κυκλοφορία του τραγουδιού «Selfie» των Chainsmokers στις 28 Ιανουαρίου του 2014, που αμέσως γνώρισε τεράστια επιτυχία ανάμεσα στο νεαρό κοινό της χορευτικής- ηλεκτρονικής μουσικής. Το αντίστοιχο βίντεο περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, και selfies από πολλούς διάσημους καλλιτέχνες, όπως του Snoop Dogg και του Steve Aoki. Το ίδιο το τραγούδι συμπεριλήφθηκε στη λίστα του Billboard για τα Dance/Electronic Songs, καταλαμβάνοντας τη θέση 19, ενώ στο Top 100 κατέκτησε την 55η θέση, με τις πωλήσεις του παράλληλα να αυξάνονται σε 53.000 ηλεκτρονικά αντίτυπα.

Ενδιαφέρον γεγονός αποτελεί ότι τώρα πια δεν τραβούν selfies μονάχα οι έφηβοι και οι διάσημοι τραγουδιστές ή ηθοποιοί για να τις ποστάρουν στα Social Media, αλλά και πολλοί πολιτικοί, όπως ο Barak Obama και ο James Cameron. Συχνά, βέβαια, το γεγονός της διάδοσης των selfies συγχέεται με τον Ναρκισσισμό και την φαινομενική αύξησή του, παρόλα αυτά το μόνο σίγουρο είναι ότι πρόκειται για μια «μόδα» που δεν θα εκλείψει σύντομα!

Αρετή Καραπαναγιώτη

(Πηγές: https://www.oxforddictionaries.com/, https://en.wikipedia.org/, https://el.wiktionary.org/, www.google.gr )


Γυμνάσιο τέλος! Και .... τώρα;

Για πολλούς από εμάς το Γυμνάσιο φέτος τελειώνει. Και όπως συμβαίνει με όλα τα πράγματα στη ζωή μας, ένας κύκλος κλείνει και ένας άλλος ανοίγει. Ποιος είναι αυτός; Για την πλειοψηφία... το Λύκειο, Γενικό ή Επαγγελματικό, αν και υπάρχουν και αρκετοί που αναζητούν άλλες διεξόδους. Επειδή πολλά ακούγονται, επειδή οι πληροφορίες είναι ποικίλες και, πολλές φορές, συγκεχυμένες και επειδή τα πράγματα στο Λύκειο έχουν αλλάξει, ψάξαμε και βρήκαμε τι ισχύει και σας το παρουσιάζουμε.

Ένα ερώτημα που απασχολεί τους περισσότερους από εμάς που βρισκόμαστε στην τελική ευθεία των γυμνασιακών μας χρόνων είναι «Τι κάνουμε από δω και πέρα;». Σε γενικές γραμμές, ένας απόφοιτος Γυμνασίου μπορεί α) να φοιτήσει σε κάποιο δημόσιο ή ιδιωτικό ΓΕ.Λ. -και είναι αλήθεια ότι υπάρχει μια μεγάλη ποικιλία λυκείων ικανή να καλύψει πλήθος ενδιαφερόντων : καλλιτεχνικών, μουσικών, αθλητικών-, β) να φοιτήσει σε κάποιο δημόσιο Πρότυπο Πειραματικό ΓΕ.Λ., εφόσον περάσει επιτυχώς τον «γολγοθά» των εισαγωγικών εξετάσεων, γ) να φοιτήσει σε κάποιο δημόσιο ή ιδιωτικό ΕΠΑ.Λ. αποκτώντας με το πέρας των σπουδών του εκτός από το απολυτήριο και ένα πτυχίο ειδικότητας που θα του δώσει τη δυνατότητα να εργαστεί άμεσα, δ) να φοιτήσει σε κάποιο δημόσιο Πρότυπο Πειραματικό ΕΠΑ.Λ., εάν, βέβαια, δημιουργηθούν τέτοια -πάντως ο νόμος 4186/2013 προβλέπει τη δημιουργία τους!-, ε) να φοιτήσει σε κάποια δημόσια ή ιδιωτική σχολή επαγγελματικής κατάρτισης (ΣΕΚ) και να αποκτήσει μια ειδικότητα χωρίς όμως την απόκτηση του πολυπόθητου απολυτηρίου Λυκείου και, φυσικά, στ) να εργαστεί!

Ωστόσο, επειδή ξέρουμε ότι η πλειοψηφία από εμάς ή από τους δικούς μας ονειρεύεται πανεπιστημιακές σπουδές, θα επικεντρωθούμε εδώ στο τι μας περιμένει στο Νέο Λύκειο και, μάλιστα, επειδή οι αλλαγές είναι πολλές θα αναφερθούμε σε αυτές που αφορούν στα ΓΕ.Λ. και υποσχόμαστε σε επόμενο φύλλο να καταπιαστούμε και με μια παρουσίαση των ΕΠΑ.Λ..

Πρώτη και βασική αλλαγή η εξεταστέα ύλη, η οποία πλέον, τόσο για τις προαγωγικές όσο και για τις απολυτήριες εξετάσεις, δεν εξαρτάται από τον καθηγητή μας. Το σχολείο οφείλει να καλύψει όλη τη διδακτέα ύλη! Αυτό κρίνεται απαραίτητο καθώς το 50% των θεμάτων μπαίνει από Τράπεζα Θεμάτων και μόνο το άλλο 50% από τον καθηγητή.

Δεύτερη και εξίσου σημαντική αλλαγή οι προϋποθέσεις προαγωγής. Για να προαχθεί κάποιος από τη μία τάξη στην άλλη πρέπει να βγάζει μέσο όρο (Μ.Ο.) δέκα (10) και όχι 9,5, όπως ίσχυε μέχρι και το σχολικό έτος 2012-2013. Ειδικότερα, αθροίζονται οι Μ.Ο. όλων των μαθημάτων και διαιρούνται δια του αριθμού όλων των μαθημάτων είτε εξετάζονται γραπτά στο τέλος είτε όχι. Όμως το δέκα δεν αρκεί. Πρέπει να βγάζει δέκα σε κάθε διακριτό γνωστικό αντικείμενο των μαθημάτων : α) Ελληνικής Γλώσσας -περιλαμβάνει τα διακριτά διδακτέα αντικείμενα Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία, Νέα Ελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία- και Μαθηματικών -περιλαμβάνει τα διακριτά διδακτέα αντικείμενα Άλγεβρα και Γεωμετρία- και τουλάχιστον οκτώ (08) στα υπόλοιπα. Εάν κάποιος βγάζει Μ.Ο. δέκα, αλλά δεν έχει τη βάση που ορίζεται στα προαναφερθέντα μαθήματα παραπέμπεται σε επανεξέταση σε αυτό ή σε αυτά που δεν συγκεντρώνει τη βάση. Ευτυχώς δεν υπάρχει περιορισμός στον αριθμό μαθημάτων όσον αφορά στην παραπομπή στην εξεταστική Σεπτεμβρίου!

Εάν δεν κουραστήκατε ήδη, υπάρχει και συνέχεια! Αλλάζει, επίσης, και ο τρόπος εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Εδώ πρέπει να παραδεχθούμε ότι τα πράγματα λειτουργούν υπέρ μας. Όσοι βγούμε σώοι από την Α΄ και Β΄ τάξη θα εξεταστούμε μόνο σε τέσσερα μαθήματα ανάλογα με την ομάδα προσανατολισμού που θα επιλέξουμε.

Όσοι επιλέξουμε ως επιστημονικό πεδίο εξειδίκευσης τις ανθρωπιστικές και νομικές σπουδές θα εξεταστούμε α) στη Νεοελληνική Γλώσσα & Λογοτεχνία, β) στην Αρχαία Ελληνική Γλώσσα & Γραμματεία, γ) στην Ιστορία και δ) στα Λατινικά. Όσοι επιλέξουμε θετικές & τεχνολογικές σπουδές θα εξεταστούμε α) στη Νεοελληνική Γλώσσα & Λογοτεχνία, β) στα Μαθηματικά, γ) στη Φυσική και δ) στη Χημεία. Όσοι επιλέξουμε τις επιστήμες της υγείας θα εξεταστούμε α) στη Νεοελληνική Γλώσσα & Λογοτεχνία, β) στη Φυσική, γ) στη Χημεία & δ) στη Βιολογία. Όσοι επιλέξουμε τις οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές επιστήμες θα εξεταστούμε : α) στη Νεοελληνική Γλώσσα & Λογοτεχνία, β) στα Μαθηματικά & Στοιχεία Στατιστικής, γ) στις Αρχές Οικονομικής Επιστήμης και δ) στα Στοιχεία Κοινωνικών & Πολιτικών Επιστημών. Τέλος, όσοι επιλέξουμε να σπουδάσουμε παιδαγωγικά θα εξεταστούμε α) στη Νεοελληνική Γλώσσα & Λογοτεχνία, β) στα Μαθηματικά & Στοιχεία Στατιστικής, γ) στην Ιστορία και δ) στις Αρχές Φυσικών Επιστημών. Σε κάθε επιστημονικό επίπεδο εξειδίκευσης ένα από τα παραπάνω τέσσερα μαθήματα έχει αυξημένο συντελεστή βαρύτητας.

Και δεν τελειώνουμε εδώ! Για τον υπολογισμό του βαθμού πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση προσμετράται και ο Βαθμός προαγωγής της Α΄ τάξης -πολλαπλασιάζεται με συντελεστή 0,4-, της Β΄ τάξης -πολλαπλασιάζεται με συντελεστή 0,7- , καθώς και ο βαθμός απόλυσης της Γ΄ τάξης -πολλαπλασιάζεται με συντελεστή 0,9. Αλλά και πάλι μην αγχώνεστε! Εάν ο βαθμός προαγωγής και απόλυσής σας είναι μικρότερος της μίας μονάδας σε σχέση με τον Μ.Ο. των τεσσάρων ανά Ομάδα Προσανατολισμού μαθημάτων που εξετάζονται σε πανελλαδικό επίπεδο, αναπροσαρμόζεται ώστε να μην απέχει περισσότερο από μία μονάδα από τον βαθμό του Μ.Ο. των τεσσάρων εξεταζόμενων σε πανελλαδικό επίπεδο μαθημάτων και, κατόπιν, ο αναπροσαρμοσμένος προαγωγικός ή απολυτήριος βαθμός πολλαπλασιάζεται με τους προαναφερθέντες συντελεστές. Ηθικό δίδαγμα: Γράψτε καλά στις πανελλαδικές εξετάσεις και δεν έχετε να φοβάστε κάτι!

Νομίζω ότι είπαμε αρκετά. Άλλωστε «κοντός ψαλμός αλληλούια»! Το Λύκειο μας έρχεται! Καλώς να το δεχθούμε!!!

Μαρία Τσιώλη-Κουτσουρά & Ορέστης Αριανούτσος


Μια ανάσα πριν τις εξετάσεις!

Λίγο πριν ξεκινήσουν οι προαγωγικές εξετάσεις αποφασίσαμε να κάνουμε μια έρευνα για το πώς βλέπουν οι μαθητές της Α΄ Γυμνασίου αυτές και σας την παρουσιάζουμε

Όλοι σίγουρα νιώθουμε τις εξετάσεις να πλησιάζουν. Όμως τι πιστεύουμε πραγματικά για αυτές; Είναι ένα τέρας που πλησιάζει με σκοπό να μας φάει ή είναι μια απλή τυπική εξέταση που δεν πρέπει να μας αγχώνει;

Προκειμένου να απαντήσουμε σε αυτό το ερώτημα έκανα μια δημοσκόπηση σε παιδιά της Α' γυμνασίου εντός και εκτός του σχολείου μας. Στην ερώτηση «Ποιο πιστεύεις ότι θα είναι το κλίμα των εξετάσεων;» το 4ο% απάντησε «αυστηρό», το 20% «αγχωτικό», το 20% «κουραστικό» και το 20% «ήπιο».

Στην ερώτηση »Εάν ήταν στο χέρι σου, ποιο μάθημα θα ήθελες να είναι πρώτο;» το 40% απάντησε «ξένη γλώσσα» και το 60% «φιλολογικό μάθημα».

Στην ερώτηση «Ποια είναι η πρώτη λέξη που σου έρχεται στο μυαλό με τη λέξη εξετάσεις;» το 40% απάντησε «διάβασμα», το 20% απάντησε «άγχος», το 20% απάντησε «αναμέτρηση» και το 20% απάντησε «αποτελέσματα».


Τελικά τι ξέρουμε για την Ε.Ε.;

Συνέντευξη με τον κ. Άρη Περουλάκη, υπεύθυνο Επικοινωνίας, Εταιρικών Σχέσεων & Ευρωπαϊκών Δικτύων της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα

Κυριακή 25 Μαΐου 2015 όλοι οι ενήλικοι πολίτες -παρενθετικά αναφέρουμε ότι όσοι συμπληρώνουν το 18ο έτος κατά τη διάρκεια του τρέχοντος έτους θεωρούνται ενήλικοι για την άσκηση του εκλογικού τους δικαιώματος και μόνο για αυτό από 1 Ιανουαρίου 2014(!)- συμμετείχαν στις εκλογές για την ανάδειξη των Ελλήνων αντιπροσώπων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Οι εκλογές αυτές δεν συνοδεύτηκαν με «χάσιμο» μαθημάτων, όπως οι δημοτικές και περιφερειακές του πρώτου γύρου, καθώς το σχολικό έτος τελείωσε στις 21 Μαΐου! Αλήθεια, τι τελικά κερδίζουμε εμείς από όλη αυτή τη διαδικασία; Τι είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.) και τι μπορεί να προσφέρει σε εμάς τους νέους. Για να απαντήσουμε στα ερωτήματα αυτά απευθυνθήκαμε στην Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα, μιλήσαμε με τον κ. Άρη Περουλάκη, υπεύθυνο Επικοινωνίας, Εταιρικών Σχέσεων & Ευρωπαϊκών Δικτύων, για αυτά και για πολλά άλλα και σας τα παραθέτουμε.

Καταρχάς, κ. Περουλάκη, σας ευχαριστούμε πολύ για την άμεση ανταπόκριση στο αίτημά μας να μιλήσετε μαζί μας.

Υποχρέωσή μου.

Βρισκόμαστε στο Γραφείο της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα. Μπορείτε να μας πείτε τι ακριβώς κάνει το Γραφείο αυτό;

Όπως ξέρετε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι ένα θεσμικό ευρωπαϊκό όργανο. Είθισται να θεωρείται σαν την κυβέρνηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δηλαδή, εάν τα δύο άλλα θεσμικά ευρωπαϊκά όργανα, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο νομοθετούν και θεωρούνται κάτι σαν τη Βουλή, εμείς εκτελούμε τις αποφάσεις τους. Εδρεύει στις Βρυξέλλες. Το Γραφείο εδώ είναι η Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σαν ευρωπαϊκή κυβέρνηση έχει σε κάθε κράτος μέλος μια αντιπροσωπεία που σκοπός της είναι να επικοινωνεί άμεσα και έγκυρα τις ενέργειες της ΕΕ στα κράτη μέλη. Δηλαδή εμείς μεταφέρουμε στους Έλληνες οτιδήποτε κάνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η αντίστοιχη Αντιπροσωπεία στη Ρώμη κάνει το ίδιο για τους Ιταλούς.

Υπάρχουν γραφεία άλλων ευρωπαϊκών οργάνων στη χώρα μας;

Βεβαίως. Υπάρχει το Γραφείο Ενημέρωσης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Όπως βλέπετε, τα δύο από τα τρία θεσμικά όργανα έχουν γραφεία στη χώρα μας. Το τρίτο, το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που το αποτελούν οι κυβερνήσεις, όπως είναι ευνόητο, δεν χρειάζεται να διαθέτει γραφείο!

Μπορεί οποιοσδήποτε να απευθυνθεί στο Γραφείο αυτό;

Ναι. Όπως, επίσης, μπορεί να απευθυνθεί και στην Ε.Ε.. Ένα από τα δικαιώματα που έχουμε ως ευρωπαίοι πολίτες είναι να μπορούμε να απευθυνθούμε σε αυτό το όργανο που λέγεται Ευρωπαϊκή Επιτροπή είτε διαδικτυακά είτε τηλεφωνικά είτε στις Αντιπροσωπείες. Υποχρέωσή μας ως Αντιπροσωπεία είναι να ακούμε τα προβλήματα, και τις απορίες και να απαντάμε σε ερωτήματα και καταγγελίες που θα μας καταθέσει οποιοσδήποτε Έλληνας.

Μπορείτε να μας πείτε δύο λόγους για τους οποίους ένας έφηβος της ηλικίας μας, 13-15 ετών, πρέπει να ενημερώνετε για την Ε.Ε. και, γενικότερα, να ενδιαφέρεται για θέματα που αφορούν στην Ε.Ε.;

Καταρχάς πιστεύω ότι το εκπαιδευτικό σύστημα θα έπρεπε να προβλέπει ήδη μία ολοκληρωμένη εκπαίδευση για την Ευρώπη που να καλύπτει όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες, δημοτικό, γυμνάσιο και λύκειο, ώστε το νέο άτομο να βγαίνει ώριμος ευρωπαίος πολίτης. Ξέρω ότι υπάρχουν κάποια μαθήματα για την Ευρώπη, αλλά, δυστυχώς, δεν υπάρχει ολοκληρωμένη εκπαίδευση για την Ένωση. Ας σημειώσουμε ότι είμαστε μέλος της Ε.Ε. εδώ και τριάντα τρία χρόνια. Δεν είμαστε καινούργιοι. Ένα παιδί, σαν εσάς, γεννήθηκε και ευρωπαίος. Πρόκειται για μία ιδιότητα που δεν αναιρεί τις άλλες. Αντίθετα, έρχεται να προστεθεί σε αυτές. Για μένα, είναι ένα πλεονέκτημα και πρέπει να το αξιοποιήσετε. Βέβαια είναι δικαίωμα το καθενός να πει εγώ δεν αισθάνομαι Ευρωπαίος αισθάνομαι μόνο Έλληνας. Αντιλαμβανόμαστε, όμως, ότι στο παγκόσμιο στερέωμα η κατάσταση είναι πάρα πολύ τεταμένη και ιδιαίτερα ανταγωνιστική και μία Ελλάδα μόνη της δεν θα μπορούσε εύκολα να σταθεί; Σαν μικρή χώρα η Ελλάδα πρέπει να έχει κάποιους δεσμούς με ορισμένα παγκόσμια σχήματα για να μπορέσει να ανταπεξέλθει στις προκλήσεις και να εξασφαλίσει μια ειρηνική συνύπαρξη με τους άλλους λαούς. Βλέπετε τι γίνεται στην Ουκρανία. Το ότι ζούμε μία ειρήνη είναι και χάρη στην Ένωση. Καταλαβαίνω αυτούς που οργισμένοι λένε ότι δεν νοιώθουν Ευρωπαίοι όμως ο εθνικισμός, που είναι μία έκφανση και της κρίσης, δεν είναι κάτι το θετικό. Είναι πολύ εύκολη και απλοϊκή η στάση «δεν με ενδιαφέρει αυτό, είμαι μόνο Έλληνας», αλλά, ίσως, θα έπρεπε να προβληματιζόμαστε λίγο παραπάνω. Ίσως πρέπει να λάβουμε υπόψη μας το γεγονός ότι η Ευρώπη σαν Ένωση μπορεί να σταθεί ισότιμα απέναντι σε οποιοδήποτε μεγάλο παίχτη στο παγκόσμιο στερέωμα.

Σύμφωνα με αυτά, δεν μας ωφελεί καθόλου, επίσης, να γυρίσουμε πίσω στη δραχμή;

Το να γυρνάς πίσω δεν είναι ποτέ η σωστή λύση εκτός και εάν έχεις κάνει ένα τραγικό λάθος. Έχουμε ένα οικοδόμημα που υπάρχει εδώ και τριάντα τρία χρόνια. Μπορεί να χρειάζεται να γίνουν κάποιες βελτιώσεις, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να το γκρεμίσουμε. Συμμετέχουμε για να το αλλάξουμε, να το κάνουμε πιο ανθεκτικό και πιο ολοκληρωμένο.

Στον χώρο της εκπαίδευσης τι είδους δράσεις έχει αναπτύξει η Ε.Ε.;

Η εκπαίδευση είναι μία από τις αρμοδιότητες των κρατών μελών. Η κυβέρνηση κάθε κράτους μέλους είναι υπεύθυνη να πάρει αποφάσεις για τον τομέα αυτό. Δεν μπορεί να της πει η Ευρώπη τι να κάνει. Αυτό που έχει καταφέρει η Ε.Ε. είναι να συγκρίνει τα εκπαιδευτικά συστήματα των Κρατών Μελών και να κάνει κάποιες φιλικές συστάσεις για την βελτίωσή τους.

Υπάρχει η δυνατότητα χρηματοδότησης από ευρωπαϊκά προγράμματα για τον υλικοτεχνικό εξοπλισμό των σχολείων; Για παράδειγμα, για την αγορά Η/Υ, για τη δημιουργία εργαστηρίων κ.α.;

Άμεσα όχι, καθώς, όπως είπαμε η εκπαίδευση δεν είναι αρμοδιότητα της Ε.Ε.. Μπορεί όμως κάθε χώρα να αξιοποιήσει προς αυτήν την κατεύθυνση το ΕΣΠΑ ή άλλα χρήματα που προέρχονται από τα ευρωπαϊκά διαρθρωτικά ταμεία.

Αναφερθήκατε στα ΕΣΠΑ. Τι ακριβώς είναι αυτά και σε ποιους τομείς ειδικά στην παιδεία μπορούν να αξιοποιηθούν;

Τα ΕΣΠΑ είναι αναπτυξιακά προγράμματα που προτείνει η κάθε χώρα. Απλά υπάρχει ένα χρηματοδοτικό πακέτο για κάθε χώρα στις Βρυξέλλες Στις Βρυξέλλες έχουμε 15 δισεκατομμύρια για την Ελλάδα την περίοδο 2014-2020. Με αυτά τα χρήματα η Ελλάδα έχει πει ότι θα κάνει ένα μεγάλο πρόγραμμα για τις επιχειρήσεις, δεκατρία περιφερειακά προγράμματα και ένα πρόγραμμα για την ανάπτυξη ανθρώπινου δυναμικού & την εκπαίδευση. Στο τελευταίο περιλαμβάνονται και κάποια θέματα που αφορούν στη βελτίωση των υποδομών. Η ελληνική κυβέρνηση είναι που θα προτείνει πόσα χρήματα θα δοθούν στην παιδεία.

Προβλέπονται σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Επιτροπής και Ε.Ε., γενικότερα, δράσεις ή προγράμματα που αφορούν μαθητές ή παιδιά της δικής μας ηλικίας;

Σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Επιτροπής το μόνο πρόγραμμα που «τρέχει» σε θέματα εκπαίδευσης είναι το ERASMUS+, το οποίο, όμως, αφορά άτομα μεγαλύτερων ηλικιών, φοιτητές, εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων και έμμεσα μόνο προβλέπεται η συμμετοχή παιδιών της δικής σας ηλικίας, κυρίως μέσω της συμμετοχής τους σε προγράμματα e-twining. Μόλις ενηλικιωθείτε και, κυρίως, ως φοιτητές, θα έχετε τη δυνατότητα να χρηματοδοτηθείτε από το ERASMUS+ για να αποκτήσετε εμπειρία της ζωής και του εκπαιδευτικού συστήματος σε κάποια άλλη ευρωπαϊκή χώρα για διάστημα κάποιων μηνών.

Είμαστε μια γενιά η οποία ενδιαφέρεται πολύ για τις νέες τεχνολογίες. Τι έχει κάνει η Ε.Ε. ώστε να μας εξασφαλίσει εύκολη και γρήγορη πρόσβαση σε αυτές;

Η ψηφιακή ατζέντα είναι από τις πιο ισχυρές πολιτικές που προωθεί η Ε.Ε, καθώς αποτελεί έναν σημαντικό μοχλό για την ανάπτυξη γενικότερα. Η ψηφιακή ατζέντα περιλαμβάνει πολλές δράσεις που όλες έχουν σκοπό να προωθήσουν την ψηφιακή οικονομία, το ψηφιακό σχολείο, να καταπολεμήσουν τον ψηφιακό αναλφαβητισμό, να ενισχύσουν την ψηφιακή ένταξη όλων και τις ψηφιακές δεξιότητες κ.α.. Σε αυτή περιλαμβάνονται και ενέργειες για τη διευκόλυνση της επικοινωνίας μεταξύ των Ευρωπαίων πολιτών. Η κατάργηση του roaming, δηλαδή το να μην χρεώνεσαι από το 2015 εντός Ε.Ε. επιπλέον κόστη στις κλήσεις όταν βγαίνεις εκτός της χώρας σου, έγινε με πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Οι δαπάνες της Ε.Ε. για θέματα εκπαίδευσης, κατάρτισης κ.α. τι ποσοστό του προϋπολογισμού της καταλαμβάνουν;

Πολύ μικρό για τον απλούστατο λόγο ότι δεν είναι αρμοδιότητά της. Η Ένωση αποτελείται από τα κράτη μέλη. Όταν τα κράτη μέλη δίνουν στην Ένωση μια αρμοδιότητα, όπως τα αγροτικά, που είναι και η πρώτη κοινή πολιτική που έγινε, εκεί δίνονται και τα περισσότερα χρήματα. Ότι κάνει και δεν κάνει η Ένωση έχει αποφασιστεί από τα κράτη μέλη. Εάν τα κράτη μέλη δεν θέλουν να της δώσουν την αρμοδιότητα ρύθμισης των εκπαιδευτικών θεμάτων, η Ε.Ε. δεν μπορεί να κάνει κάτι. Ωστόσο, πρέπει να σημειώσουμε ότι δεν είναι σωστό να ρυθμίζονται όλα σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η βασική αρχή που ισχύει σε επίπεδο Ε.Ε. είναι η επικουρικότητα. Κάθε πολιτική που λαμβάνεται από τα συστήματα των κρατών πρέπει να λαμβάνεται στο κατώτερο επίπεδο στο οποίο μπορεί να γίνει. Το πρώτο επίπεδο είναι ο δήμος, το δεύτερο η περιφέρεια, το τρίτο το κράτος και το τέταρτο η Ε.Ε.. Η επίλυση ενός προβλήματος ανατίθεται σε ένα ανώτερο επίπεδο όταν ένα θέμα δεν μπορεί να λυθεί στο προηγούμενο επίπεδο. Κάθε φορά πρέπει να εξετάζεται τι είναι πιο συμφέρον για τον πολίτη. Εάν κάτι συμφέρει τον πολίτη να λύνεται σε επίπεδο περιφέρειας πρέπει να μένει εκεί. Για παράδειγμα η σχολική διαρροή, το να εγκαταλείπουν, δηλαδή, τα παιδιά το σχολείο, αντιμετωπίζεται στην Ελλάδα σε εθνικό επίπεδο, παρά το γεγονός ότι υπάρχουν διαφοροποιήσεις ως προς τα ποσοστά της μαθητικής διαρροής από περιφέρεια σε περιφέρεια. Για παράδειγμα στην Κρήτη φθάνει 25% και αφορά, κυρίως, στα αγόρια. Πολλοί γονείς δεν στέλνουν το παιδί τους στο σχολείο γιατί θέλουν να ασχοληθεί με τις κτηνοτροφικές εργασίες ή με τις τουριστικές επιχειρήσεις. Πιθανότατα η ανάθεση της επίλυσης του προβλήματος αυτού σε περιφερειακό επίπεδο να μπορούσε να έχει κάποια θετικά αποτελέσματα. Μια αναπροσαρμογή του σχολικού προγράμματος στις περιοχές αυτές με την εισαγωγή μαθημάτων που ενδιαφέρουν γονείς και μαθητές, πιθανότατα, να περιόριζε το ποσοστό της μαθητικής διαρροής στις περιοχές αυτές. Η Ε.Ε. δεν μπορεί να υποδείξει στο κάθε κράτος τι πρέπει να κάνει για να επιλύσει το πρόβλημα αυτό.

Το περιβάλλον είναι ένα ζήτημα που, αν δεν κάνουμε λάθος, απασχολεί πολύ την Ε.Ε.. Τι δράσεις έχει αναπτύξει ώστε να εξασφαλίσει την ευαισθητοποίηση των παιδιών και των νέων, γενικότερα, σε περιβαλλοντικά ζητήματα;

Το περιβάλλον είναι από τη φύση του ένα θέμα καθαρά ευρωπαϊκό και όχι σπάνια παγκόσμιο. Για αυτό και γίνονται συνδιασκέψεις σε παγκόσμιο επίπεδο για να ληφθούν από κοινού αποφάσεις. Η Ένωση ασχολείται πάρα πολύ σοβαρά και παλεύει σε διεθνές επίπεδο για το καλό του πλανήτη. Ωστόσο η ευαισθητοποίηση των νέων αποτελεί μια ευθύνη του κάθε κράτους και πολύ περισσότερο των υπουργείων παιδείας. Το ελληνικό υπουργείο παιδείας έχει κάποιες περιβαλλοντικές δράσεις. Είναι πολύ βασικό να κατανοήσουν τα νέα παιδιά τη σημασία της ανακύκλωσης. Ο κόσμος μας αντιμετωπίζει ένα τεράστιο πρόβλημα πόρων. Ο πληθυσμός της γης θα αυξηθεί μέσα στα επόμενα χρόνια τόσο όσο ήταν το 1900. Θα αυξηθούμε δηλαδή κατά 2,5 δισεκατομμύρια. Ο πληθυσμός αυτός δεν μπορεί να επιβιώσει εάν δεν κάνουμε κάτι για να μην σπαταλάμε τους υπάρχοντες πόρους. Και η ανακύκλωση μπορεί να προσφέρει πολλά στον τομέα αυτό.

Η χώρα μας αντιμετωπίζει μία περίοδο οικονομικής ύφεσης. Πέρα από τη δανειοδότησή μας από την ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, τι μέτρα μπορεί να πάρει ή παίρνει η Ε.Ε. ώστε να περιορίσει τα υψηλά ποσοστά ανεργίας και τη φτώχεια που μαστίζει τη χώρα μας;

Κρίσιμη ερώτηση. Πρέπει να διευκρινίσουμε κάποια θέματα. Η Ε.Ε. δεν μπορεί να κάνει πράγματα που δεν προβλέπονται από τις συνθήκες. Η συνθήκη προέβλεπε ότι εάν ένα κράτος μέλος που είναι στο ευρώ χρεοκοπήσει δεν κάνει κανείς τίποτα. Υπέθεταν ότι κάτι τέτοιο θα λειτουργούσε αποτρεπτικά και τα κράτη μέλη θα έπαιρναν τα απαραίτητα μέτρα για να μην φθάσουν εκεί. Δυστυχώς στη χώρα μας δεν λειτούργησε έτσι. Όπως, ίσως, γνωρίζετε η οικονομία κάθε χώρας ρυθμίζεται από δύο βασικούς δείκτες, το δημοσιονομικό ισοζύγιο -δηλαδή κάθε κράτος πρέπει να φροντίζει να μην έχει περισσότερα έξοδα από έσοδα- και το εμπορικό ισοζύγιο -δηλαδή να μην εισάγει περισσότερα από αυτά που παράγει. Η Ελλάδα ποτέ δεν φρόντισε να εξισορροπήσει αυτούς τους δείκτες. Όσο είχε τη δραχμή, μπορούσε εύκολα υποτιμώντας την να κάνει την αναγκαία διόρθωση για να είναι ανταγωνιστική, όμως αυτό είχε σοβαρές επιπτώσεις στο πορτοφόλι του μέσου Έλληνα αφού οι μισθοί χάνανε την αξία τους.

Η υποτίμηση της δραχμής όμως δεν λειτουργούσε και ως ένα μέσο για την προσέλκυση επενδυτών;

Ναι, η υποτίμηση είναι ένα όπλο, αλλά, όταν αυτό γίνεται συστηματικά, καταντά επιζήμιο για τη χώρα. Με την είσοδό μας στο ευρώ έπρεπε να εργαστούμε για τη βελτίωση των προαναφερθέντων δεικτών. Αντί, όμως, να το κάνουμε αυτό, εξακολουθήσαμε να λειτουργούμε με τον ίδιο τρόπο και εκμεταλλευτήκαμε τη σταθερότητα του ευρώ για να εξασφαλίσουμε δανειοδοτήσεις. Έτσι οδηγηθήκαμε στην κρίση. Η βοήθεια που τελικά δόθηκε ήταν προϊόν διμερών συμφωνιών. Από τις 17 χώρες που ήταν στο ευρώ οι 15 είπαν θα βοηθήσουμε, θα σας δανείσουμε, αλλά θα σας θέσουμε υπό τον έλεγχο μιας τριμερούς επιτροπής. Η ύπαρξη της τρόικας δεν προβλεπόταν από τις συνθήκες. Ήταν ένα μέτρο που λήφθηκε για να αντιμετωπιστεί ένα συγκεκριμένο πρόβλημα που δεν είχε προβλεφθεί, και ο έλεγχος ήταν αναγκαίος για να διασφαλιστεί ότι ο δανειζόμενος κάνει τις απαραίτητες ενέργειες ώστε ο δανειστής να πάρει πίσω τα χρήματά του.

Και φυσικά με το παραπάνω!

Όχι. Τα επιτόκια που δανειστήκαμε είναι τα χαμηλότερα στην αγορά. Μία χώρα όπως η Ελλάδα σε καμία περίπτωση δεν θα μπορούσε να δανειστεί από την αγορά με 1,5% ή 2%. Είναι, επίσης, πολύ σημαντικό ότι χώρες που και οι ίδιες είχαν πρόβλημα μας δάνεισαν. Θα ήταν, μάλλον, αδύνατον να τους ζητήσουμε να χαρίσουν τα λεφτά τους. Ο δανεισμός ήταν μια πράξη συμπαράστασης και αλληλεγγύης. Πάντως πρέπει να σημειώσουμε ότι μετά το ξέσπασμα της ελληνικής κρίσης διαμορφώθηκε ένας Ευρωπαϊκός μηχανισμός για την αντιμετώπιση αντίστοιχων καταστάσεων.

Στις 25 Μαΐου είναι οι Ευρωεκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Έχει ξεκινήσει μια έντονη εκστρατεία για την αναγκαιότητα της συμμετοχής όλων σε αυτές τις εκλογές. Χωρίς να αμφισβητούμε τη σημασία των εκλογών σε μια αντιπροσωπευτική δημοκρατία, θα θέλαμε να μας αναφέρετε δύο λόγους για τους οποίους είναι τόσο σημαντική η σύνθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Όλα σχεδόν τα θέματα που αφορούν στην καθημερινότητά μας συζητιούνται σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η Ευρώπη είναι στην καθημερινότητά μας και πρέπει να έχουμε ανθρώπους εκεί που να ξέρουν, να είναι σε θέση να συζητήσουν, να αποφασίσουν σωστά και να κάνουν τα πράγματα καλύτερα από τους προηγούμενους. Δεν πρέπει να σπαταλήσουμε αυτή την ευκαιρία που μας δίνεται κάθε πέντε χρόνια.

Υπάρχει κάποιο σύστημα αξιολόγησης του έργου των Επιτρόπων και των Ευρωβουλευτών;

Οι Ευρωβουλευτές δεν έχουν κάποιο σύστημα αξιολόγησης. Όλες οι συνεδριάσεις τους είναι στο διαδίκτυο. Υπάρχει κανάλι της ευρωπαϊκής Βουλής όπου όλα καταγράφονται. Στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή βγάζουν κάθε χρόνο τα πεπραγμένα τους. Φέτος η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έδωσε στη δημοσιότητα έναν απολογισμό του πενταετούς έργου της. Επίσης, η Επιτροπή λογοδοτεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Μάλιστα το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μπορεί, υποβάλλοντας πρόταση μομφής, να διώξει όλα τα μέλη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Αυτό που πρέπει να τονιστεί είναι ότι οι Έλληνες πρέπει να αρχίσουμε να ασχολούμαστε με το τι γίνεται και στην Ε.Ε. Πρέπει να ψάχνουμε, να ενδιαφερόμαστε και να μην θεωρούμε ότι η Ε.Ε. είναι κάτι ξένο. Πρέπει να είμαστε ενεργοί Ευρωπαίοι πολίτες.

Ισχύει ότι για να γίνει κάποιος υπάλληλος της Ε.Ε. πρέπει να δώσει εξετάσεις όπου και ελέγχονται οι γνώσεις του σχετικά με την οργάνωση και λειτουργία της Ε.Ε; Επίσης θα θέλαμε να μας πείτε για να γίνει κάποιος Επίτροπος ή Ευρωβουλευτής απαιτείται να έχει αυτές τις γνώσεις;

Πράγματι οι υπάλληλοι της Ε.Ε. προκειμένου για την επιλογή τους περνάνε από μια δοκιμασία που με το πέρασμα του χρόνου γίνεται όλο και πιο δύσκολη. Αυτό οφείλεται, μεταξύ άλλων, και στο γεγονός ότι οι θέσεις είναι λίγες και οι υποψήφιοι πολλοί. Στη δοκιμασία αυτή περιλαμβάνονται και ασκήσεις ελέγχου του δείκτη νοημοσύνης τους, της ικανότητάς τους να διαμορφώνουν φακέλους σχετικά με θέματα που πρόκειται να διαχειριστούν και πλήθος άλλα. Στη συνέχεια καταρτίζεται μια λίστα επιτυχόντων και κάποιοι από αυτούς, ανάλογα με τις ανάγκες, διορίζονται. Η εργασία στην Ε.Ε. σημαίνει συχνά ταξίδια, επαφές με άτομα από διαφορετικές χώρες και, γενικότερα, σου παρέχει πολλές ευκαιρίες. Σε επίπεδο Ευρωβουλευτών δεν υπάρχουν κάποιες προϋποθέσεις. Η εκλογή τους, άλλωστε, είναι πολιτική πράξη κι επαφίεται στην κρίση των πολιτών.

Από την εμπειρία σας με τον χώρο αυτό οι Έλληνες Επίτροποι και Ευρωβουλευτές έχουν επιδείξει κάποιο έργο ή έχουν κάνει αισθητή την παρουσία τους σε επίπεδο Ε.Ε.;

Ναι. Οι Έλληνες Ευρωβουλευτές έχουν μια εμπειρία ενός διαφορετικού συστήματος και θα έπρεπε να αξιοποιούνται όταν γυρίζουν στη χώρα τους. Έχουν εξοικειωθεί με ένα πιο οργανωμένο σύστημα δημιουργίας νόμων, είναι γνώστες της διαδικασίας του «καλώς νομοθετείν» που το χρειάζεται πολύ η χώρα μας.

Και μία τελευταία ερώτηση. Ακούγεται συχνά ότι λόγω της οικονομικής μας κατάστασης η Ε.Ε. θα μας βγάλει από το Ευρώ ή θα μας διώξει από την Ε.Ε.. Μπορεί η Ε.Ε. να κάνει κάτι τέτοιο; Της το επιτρέπουν οι συνθήκες με τις οποίες λειτουργεί;

Η συνθήκη για την ΟΝΕ δεν προβλέπει έξοδο από το ευρώ. Από την Ε.Ε. μπορείς να βγεις είτε επειδή εσύ το ζητήσεις είτε επειδή δεν τηρείς κάποιες αρχές, όπως σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Γενικότερα, πρέπει να γνωρίζουμε ότι η τήρηση των κριτηρίων της Κοπεγχάγης -η δημοκρατική διακυβέρνηση με σεβασμό των μειονοτήτων και η οικονομία της ελεύθερης αγοράς- δεν είναι μόνο προϋπόθεση εισόδου, αλλά και προϋπόθεση παραμονής στην Ε.Ε.

Σας ευχαριστούμε πολύ για τον χρόνο που μας αφιερώσατε και σας ευχόμαστε καλή συνέχεια στο έργο σας.

Γιάννης Μαντασάς & Χριστίνα Τζαβέλλα


Υλοποιήθηκε από τη Webnode
Δημιουργήστε δωρεάν ιστοσελίδα! Αυτή η ιστοσελίδα δημιουργήθηκε με τη Webnode. Δημιουργήστε τη δική σας δωρεάν σήμερα! Ξεκινήστε